ORGAN NAKLİ (TRANSPLANTASYON) NEDİR?
Bulunduğu vücutta görev yapamayacak kadar hasar görmüş hatta diğer organlara zarar vermeye başlamış bir organ yada dokunun sağlıklı görev yapabilecek başka bir organ veya doku ile değiştirilme sürecine verilen isimdir.
ORGAN NAKLİ KİMLERDEN YAPILABİLİR?
Organ nakli iki şekilde yapılır. Bunlar;
Canlı vericilerden yapılan nakil (Canlıdan canlıya nakil Böbrek ve Karaciğer yetmezliğindeki hastaların 4. dereceye kadar,dördüncü derece dahil olmak üzere kan ve kayın hısımlığı olan yakınlarından kan grubu ve doku uyumu aranarak seçilen kişilerden yapılan nakillerdir.)
Kadavra vericilerden yapılan nakil ( Beyin ölümü tanısı konulmuş ve hayatta iken kendisi tarafından veya ölüm anında ailesi tarafından organları bağışlanmış olan vericilerden yapılan nakillerdir.)
ORGAN BAĞIŞI NEDİR?
Kişi hayatta iken serbest iradesiyle tıbben yaşamı sona erdikten sonra organ ve dokularını başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi işlemine organ bağışı denir.
18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes 2238 sayılı yasaya göre organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.
ORGAN BAĞIŞI NASIL YAPILIR?
Organ bağış kartı alabilmek için Organ bağışı kabul eden her hangi bir sağlık kuruluşuna başvurup iki tanık huzurunda organ bağış formunun doldurulması ve imzalaması yeterlidir. Doldurulan form Sağlık Bakanlığının başlatmış olduğu yeni uygulamaya göre işlem görecek ve vasiyet olarak kabul edilecektir.
İLERİ YAŞ VE KRONİK HASTALIKLAR ORGAN BAĞIŞI YAPMAYA ENGEL TEŞKİL EDER Mİ?
Yaşınızın ileri olması, kronik bir hastalığınızın olması, alkol veya sigara içiyor olmanız vb. nedenler organ bağışı kartı almanıza engel değildir. Organların nakil için uygunluğu beyin ölümü tanısı konulduktan sonra yapılan muayene ve tetkik sonuçlarına göre karar verilir.Yapılan bu değerlendirme sonucunda sağlıklı olan organın, uygun alıcıya nakli gerçekleştirilir.
DİNİMİZ AÇISINDAN ORGAN BAĞIŞI
Diyanet İşleri Başkanlığı 03/03/1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. Kurul kararı;
Kurulumuzca da aşağıdaki şartlara uyularak yapılacak organ ve doku naklinin caiz olacağı sonucuna varılmıştır.
* Zaruret halinin bulunması, yani hastanın hayatını veya hayatî bir uzvunu kurtarmak için, bundan başka çaresi olmadığının, meslekî ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen bir tabip tarafından tespit edilmesi,
* Hastalığın bu yoldan tedavi edilebileceğine tabibin zann-ı galibinin bulunması,
* Organ veya dokusu alınan kişinin, bu işlemin yapıldığı esnada ölmüş olması,
* Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığında (ölmeden önce) buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması,
* Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması,
* Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak bu nakle razı olması gerekir.
TÜM ÖLÜMLERDE ORGAN NAKLİ YAPILABİLİR Mİ?
Evde yolda hatta hastanenin her hangi bir ünitesinde öldünüz, organlar kullanılabilir mi? Maalesef bugün ki şartlarda bu mümkün değildir. Organların kullanılabilmesi için ancak bir hastanenin yoğun bakım ünitesinde yaşam destek makinesine bağlı iken gelişen beyin ölümü durumunda kullanılabilir.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR?
Beyin ölümü denildiğinde beyine giden tüm damarlarda kan akımının durduğu ve beyinde artık oksijenlenmenin olmadığı bir durumdan söz edilir. Beyin tüm fonksiyonlarını kaybetmiştir ve artık geri dönüşümü yoktur. Beyin hiçbir fonksiyonunu yerine getiremediği için bir süre sonra diğer organlar da hasar görmeye başlar ve fonksiyonlarını yapamaz.
Beyin ölümü gelişen hastalar yoğun bakım ünitelerinde vücuda oksijen pompalayan solunum cihazına (ventilatör) bağlı oldukları ve bu cihaz aracılığı ile vücuda oksijen verilmeye devam edildiği için kalp bir süre daha atmaya devan eder. Bu sayede diğer organlar da bir süreliğine canlılığını korur. Kalbin kendine ait, beyinden bağımsız olarak çalışan bir merkezi vardır. Kalp dokusuna oksijen geldiği sürece bu merkezden elektriksel uyarı çıkar ve kalbin kısa bir süre daha atmasını sağlar. Ancak bu durum tüm tıbbi tedavi ve desteğe rağmen birkaç gün devam eder ve bir süre sonra kalp de ölür. Beyin ölümü tanısı konulmuş vakaların hayata dönmeleri mümkün değildir. Tüm dünyada beyin ölümü tanısı almış ve hayata dönmüş hiçbir vaka yoktur.
Beyin ölümü olan kişi tıbben ve hukuken ölü kabul edilir.
BAĞIŞLANAN ORGANLARDA ALICILARIN BELİRLENME VE TAKİP SÜRECİ
Organ bağışı olduğunda organların hangi koşullarda hangi alıcıya nakledileceği kanun, yönetmelik, yönergeye uygun olarak Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi tarafından yürütülür.
Organ dağıtımı Her hasta ve organ için belirlenmiş nakil kriterlerine göre yapılır. Bu kriterler ilgili her organ için sağlık bakanlığı tarafından oluşturulmuş bilim kurulları tarafından belirlenir. Organ paylaşımı yapılırken,
* Organ dağıtımı Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi tarafından yapılır.
* Öncelik tıbbi acili yeti olan hastalar olmak üzere kan ve doku uyumuna göre yapılır.
* Din, dil, ırk, cinsiyet, zengin fakir ayırımı gözetilmeden adaletli bir şekilde dağıtılır.
* Organ ve doku naklinde yapılan tüm işlemler belgelenerek kayıt altına alınır.
* Tüm sistemin denetimi Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır.
03-09 Kasım Organ Bağış Haftası kapsamında;
Hastanemiz bünyesinde bilgilendirme standı açılarak , hasta ve hasta yakınlarına bilgilendirme yapıldı ve bağış kartı verildi.
Hastane yönetimimizin hazır bulunduğu stand açılışına yoğun ilgi gösterildi, aynı zamanda Hastane yönetimimiz organ bağışında bulunarak örnek davranışta bulundular. Farkındalık etkinliklerimiz arasında okul ziyaretlerinde bulunarak Eğitimler düzenledik.
Maltepe Handan Hayrettin Yelkikanat Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi son sınıf öğrencilerine ve öğretmenlerine; Koordinatörümüz Meltem Yıldız ‘ın hazırlamış olduğu sunum yapıldı. Katılımın oldukça fazla olduğu sunum ilgi ile izlendi. Yapılan eğitim için okul yetkilileri ve katımcılar hastane yönetimimize ve koordinatörümüze farkındalık oluşturmada öncü oldukları için teşekkrülerini sundular.
Bizde ülkemizde duyarlılık ve farkındalıkların artmasını temenni eder, bizlerden eğitim talebinde bulundukları için okul yönetimine teşekkürlerimizi sunarız.